Jak to zrobić, aby wykonane przez nas dwa ujęcia stały się obrazem trójwymiarowym?
Mamy do dyspozycji kilka technik prezentacji. Żadna z nich nie jest idealna, warto wypróbować wszystkie i wtedy zdecydować, którą się najbardziej lubi.
Czytając poniższe opisy proszę pamiętać, że każda technika oglądania wymaga odmiennego przygotowania obrazu stereo, i nie da spodziewanych wyników użycie np. techniki krzyżowej do obrazu przygotowanego do prostoglądu albo użycie okularów anaglifowych do projekcji polaryzacyjnej!
Istnieją dwie główne grupy przygotowania obrazów 3D do prezentacji:
A. obrazy rozdzielone przestrzennie
B. obrazy nałożone w jednym obszarze
A. Obrazy prawy i lewy są rozdzielone (leżą obok siebie) a podczas oglądania należy spowodować, aby każde oko widziało tylko przeznaczony dla niego obraz. Można to osiągnąć z pomocą przyrządów (stereoskopów) lub bez nich (swobogląd):
Stereoskopy – przyrządy optyczne, umożliwiające lub ułatwiające oglądanie stereopar:
· do zdjęć na papierze: stereoskopy lustrzane i pryzmatyczne. Mogą mieć wbudowane soczewki powiększające obraz – wtedy przeznaczone są tylko do obrazów określonej wielkości, zwykle wkładanych do wnętrza stereoskopu,
· do slajdów – przeglądarki wyposażone w soczewki, powiększające prawy i lewy diapozytyw (slajdy umieszczone we wspólnej, podwójnej ramce lub w typowych, osobnych ramkach).
Zaletą stereoskopów jest łatwość użycia oraz wysoka jakość obrazów tzn. pełny kolor, dobra ostrość i brak tzw. duchów (oczywiście pod warunkiem , że sam stereoskop jest dobrej jakości).
Wadą zaś to, że oglądane stereopary muszą mieć konkretną wielkość (ew. trzeba je oglądać z określonej odległości). Nie bez znaczenia jest też fakt, że oglądać zdjęcie przez stereoskop może tylko jedna osoba naraz i w związku z tym metoda ta nie nadaje się do pokazów w większym gronie.
Techniki swoboglądu – stosował je już Sir Wheatstone, wynalazca stereoskopu i pierwszy popularyzator stereoskopii. Polegają na takim wyćwiczeniu oczu, aby oczy patrzyły w dal (równoległe kierunki patrzenia) ale z ostrością ustawioną na bliski obraz, zrywając odruchowy automatyzm, łączący zbieżność osi gałek ocznych z ustawieniem ostrości. Dzięki temu każde oko patrzy tylko na swój obraz z prezentowanej stereopary i widzi go ostro:
· Prostogląd – technika polegająca na patrzeniu równoległym (www.stereos.com.pl/teoria),
· Krzyżogląd – w tej technice oczy patrzą na krzyż (zezem) – lewe oko na prawy obraz i vice-versa (www.stereos.com.pl/teoria).
Zaletą obu metod swoboglądu jest przede wszystkim wygoda (nie trzeba mieć żadnych przyrządów) oraz zachowanie pełnego, oryginalnego koloru i ostrości. Krzyżoglądem można przy tym obejrzeć praktycznie każdą stereoparę bez względu na jej wymiary, ćwicząc przy okazji mięśnie oczu.
Wadą jest to, że trzeba się tego po prostu nauczyć, co dla osób o zdrowym wzroku i odrobinie chęci nie jest jednak problemem. Tylko dla około pięciu procent społeczeństwa może być to trudne a nawet niemożliwe.
B. Obrazy prawy i lewy zajmują wspólne miejsce w przestrzeni (nakładają się – na wydruku lub na ekranie) i podczas oglądania muszą być w jakiś sposób rozdzielone tak, aby każde oko widziało tylko swój obraz. Takie rozdzielenie nigdy nie jest doskonałe, przez co każde oko widzi też trochę „nie swojego” obrazu – stąd podwójne krawędzie („duchy”).
Metoda anaglifowa – obraz dla lewego oka (wyposażonego w czerwone szkiełko) drukuje się niebieską farbą a dla oka prawego (najczęściej z niebieskim szkiełkiem) – farbą czerwoną.
Wielką zaletą anaglifów jest to, że można je wykorzystywać do wszystkich mediów – do druku, filmu i innych projekcji ekranowych, telewizji, komputerów a okularki anaglifowe są łatwo dostępne i niedrogie.
Wadą jest zaś przede wszystkim utrata pełnego koloru na skutek zastosowania filtrów barwnych (najlepiej prezentują się anaglify czarno – białe) a ponadto przygotowanie takich obrazów wymaga zastosowania specjalnego programu komputerowego.
Metoda polaryzacyjna – można ją stosować tylko do projekcji (slajdów lub filmów) na specjalny ekran. Zarówno rzutniki, jak i oczy widzów wyposażone są w filtry, przepuszczające światło o określonej polaryzacji (płaszczyźnie drgań fali światła), dzięki czemu osiąga się rozdzielenie obrazów dla prawego i lewego oka.
Zalety – technika ta zapewnia pełen kolor i najwyższą jakość prezentacji grupowej i jest szeroko stosowana na spotkaniach stereoskopistów.
Wady – problemem finansowym może być skompletowanie odpowiedniego sprzętu (dwóch rzutników z filtrami, specjalnego ekranu i okularków dla widzów). Niezbędne jest też precyzyjne oprawianie slajdów.
Metoda migawkowa – obrazy prezentowane są na tym samym obszarze (ekranie) ale na zmianę. Widzowie wyposażeni są w okulary migawkowe, przysłaniające raz prawe a raz lewe oko, synchronicznie ze zmianami obrazu na ekranie. Najczęściej stosuje się migawki LCD (ciekłokrystaliczne) we współpracy z ekranem telewizora (gotowe filmy) lub komputera (obrazy statyczne w Internecie, gotowe filmy lub interaktywne gry 3D).
Zaletą tej techniki jest możliwość oglądania pełnokolorowych obrazów statycznych i ruchomych (w tym także interaktywnych, np. gier) na ekranach telewizorów i komputerów.
Wady to wysoka cena, konieczność instalacji hardware’u i oprogramowania.
Metoda lentikularna – wymaga więcej obrazów niż dwa (zwykle 4 do 10). Specjalny program „szatkuje” te obrazy na wąziutkie, pionowe paseczki i odpowiednio je ustawia jeden obok drugiego. Dekoderem jest tu specjalna folia z wytłoczonymi na powierzchni pionowymi walcowatymi wypukłościami (soczewkami walcowymi). Oczy, patrząc poprzez tę folię na zakodowany obraz, dzięki załamującemu efektowi soczewek walcowych widzą wyłącznie odpowiedni dla siebie pionowy pasek – każde widzi więc swój obraz.
Niewątpliwą zaletą obrazów lentikularnych jest łatwość z jaką się je ogląda – zupełnie tak samo jak zwykłe zdjęcia, bez żadnych przyrządów i zezowania.
Kłopotliwe tzn. czasochłonne i wymagające precyzji jest przygotowanie zdjęć (cztery lub więcej ujęć zamiast dwóch, obróbka w specjalnym programie komputerowym i naklejanie folii)