Słowniczek

Po haśle głównym, w nawiasie i kursywą, podano odpowiednik angielski.

Anaglif  (anaglyph)
Rodzaj stereogramu, w którym obrazy P i L są prezentowane w tym samym miejscu (nałożone na siebie) w dopełniających kolorach (zwykle czerwonym i cyjanowym). więcej…
Anaglif jest dekodowany podczas oglądania przez odpowiednio wybarwione filtry umieszczone przed oczami obserwatora. Jest to najbardziej praktyczna metoda do druku na papierze (mimo, że ma wiele wad). Umożliwia także prezentację elektroniczną (wyświetlacze CRT, LED) oraz metodą projekcji statycznej lub filmowej.

Autostereogram  (autostereogram)
Obraz stereoskopowy, który do trójwymiarowej percepcji nie wymaga żadnych urządzeń po stronie obserwatora (np. zdjęcia lentikularne lub stereogramy z przypadkowych punktów – Random Dot Stereogram – RDS).

Baza stereoskopowa (base)
Zwykle rozumiana jako odległość między prawym a lewym obiektywem (lub między źrenicami obserwatora) (ogólnie: między osiami układów optycznych P i L, obserwujących scenę) podczas fotografowania (obserwacji) stereo.

Binokle (handhelds)
Odmiana ->okularów trójwymiarowych trzymanych przy twarzy ręką, bez zauszników.

Dekoder  (decoder, analyser)
Urządzenie, umieszczane przed oczami w celu separacji obrazów dla P i L oka, prezentowanych na tej samej płaszczyźnie (tym samym obszarze ekranu lub kartki). Zwykle są to okulary polaryzacyjne, anaglifowe lub migawkowe.

Efekt Pulfricha (Pulfrich effect)
Pozorny efekt stereoskopowy, uzyskiwany na ekranie telewizora lub w kinie, gdy obraz przesuwającego się poziomo obiektu obserwowany jest przez okulary z jednym szkłem przezroczystym a drugim – przyciemnionym.

Fuzja (fusion)
Proces mentalny, zachodzący w mózgu obserwatora, polegający na połączeniu obrazów z prawego i lewego oka. W wyniku fuzji obserwator postrzega zróżnicowane oddalenie poszczególnych obiektów i odczuwa „przestrzenność”, nieobecną w żadnym z obrazów składowych ale zakodowaną w drobnych różnicach między tymi obrazami.

Krzyżogląd  (cross-eyed viewing)
Sposób oglądania stereopar SBS o zamienionym ułożeniu obrazów składowych (prawy obraz po lewej a lewy – po prawej). Nie wymaga stereoskopu, okularów ani żadnego innego przyrządu, a jedynie krótkiego treningu. więcej…Trening ten łamie odruchowe powiązanie ustawienia gałek ocznych z ich ustawieniem na ostrość, tak, aby przy oczach ustawionych na patrzenie bardzo blisko (osie optyczne bardzo zbieżne) soczewki oczu zechciały ustawić ostrość na odleglejszą stereoparę. W ten sposób każde oko widzi „swój” obraz, tak jak „widział” to aparat czy kamera.
Metoda ta umożliwia oglądanie stereopar krzyżowych o dowolnych wymiarach.

Okulary trójwymiarowe, Okulary 3D (3D glasses)
Określenie niejednoznaczne. Może dotyczyć wielu rodzajów  ->Dekodera stereoskopowego w postaci okularów (różnorodne filtry optyczne umieszczone w ramce opartej o nos, najczęściej z zausznikami).

Prostogląd (parallel viewing, wall-eyed viewing)
Sposób oglądania stereopar SBS o naturalnym ułożeniu obrazów składowych (lewy obraz po lewej a prawy – po prawej). Nie wymaga stereoskopu, okularów ani żadnego innego przyrządu, a jedynie krótkiego treningu. więcej…Trening ten łamie odruchowe powiązanie ustawienia gałek ocznych z ich ustawieniem na ostrość, tak, aby przy oczach ustawionych na patrzenie w dal (osie optyczne równoległe) soczewki oczu zechciały ustawić ostrość na nieodległą stereoparę. W ten sposób każde oko widzi „swój” obraz, tak jak „widział” to aparat czy kamera.
Ograniczeniem prostoglądu jest maksymalna szerokość obrazu składowego, nie przekraczająca odległości między oczami obserwatora (ok. 60 – 65 mm).

Rzeczywistość rozszerzona (augmented reality, AR)
System łączący obraz świata rzeczywistego z interaktywnym obrazem generowanym komputerowo. Realizacja wymaga specjalnych okularów lub gogli oraz sterującego systemu komputerowego. Najczęściej umożliwia nakładanie różnorodnych danych tekstowych (informacji) na obraz fizycznego otoczenia widza.

Rzeczywistość wirtualna (virtual reality, VR)
Technika tworząca multimedialny i interaktywny symulat trójwymiarowego świata, prezentowany zwykle w goglach VR lub w systemie CAVE. 

Stereoskop  (stereoscope)
Przyrząd optyczny, zwykle używający soczewek, luster lub pryzmatów (albo ich kombinacji) aby umożliwić wygodne oglądanie stereopar. więcej…
Szerzej – każdy przyrząd do oglądania obrazów stereo; w tym przypadku zaliczyłyby się tutaj także wszelkie okulary 3D, fotoplastikony i co tam jeszcze.

Swobogląd  (free-viewing)
Metody oglądania gołym okiem – bez przyrządów – odpowiednio przygotowanych stereopar SBS:
  ● pary ułożone naturalnie (lewy obraz po lewej a prawy – po prawej) można oglądać metodą prostoglądu;
  ● pary z obrazami zamienionymi miejscami (prawy obraz po lewej a lewy – po prawej) ogląda się metodą krzyżoglądu.
Dzieci i młodzież zwykle opanowują swobogląd „w sekundę” ale po kilku ćwiczeniach każdy może to osiągnąć (jeśli tylko chce!).
Niektórzy szybciej opanowują prostogląd, inni krzyżogląd, ale tylko ten drugi umożliwia oglądanie stereopar o obrazach składowych szerszych od rozstawu oczu (ok. 6 cm). Duże stereopary przygotowane do krzyżoglądu zawierają więcej szczegółów niż obrazy 3D przeznaczone do prostoglądu (z konieczności niewielkie). więcej…
Zastosowanie niewłaściwej metody swoboglądu do danego obrazu 3D skutkuje odwróceniem perspektywy (elementy odległe „wychodzą w przód” i na odwrót), dlatego warto zwracać uwagę na informacje towarzyszące obrazowi.

Stereo  (stereo)
od greckiego stereos=twardy, bryła

Trójwymiarowy, 3D  (three-dimensional, 3D)
Obiekt posiadający trzy niezerowe wymiary przestrzenne, zwykle oznaczane jako wzajemnie prostopadłe osie X, Y, Z. Obraz 3D umożliwia odczuwanie szerokości, wysokości oraz głębi prezentowanej sceny. Idealny obraz 3D wygląda tak, jak odpowiadający mu fragment rzeczywistości obserwowany bezpośrednio.